Năm 2025: Đổi mới Vai trò & Nhiệm vụ của kế toán hành chính sự nghiệp theo Thông tư 24/2024

Toàn cảnh thay đổi về nhiệm vụ của kế toán hành chính sự nghiệp theo Thông tư 24/2024: Từ công việc thường nhật đến vai trò tham mưu ngân sách. Không chỉ là một văn bản hướng dẫn nghiệp vụ, thông tư này còn mang tính chất định hướng lại vai trò và nhiệm vụ của kế toán trong bối cảnh quản lý tài chính công ngày càng minh bạch, hiệu quả và hiện đại.

1. Vì sao năm 2025 là năm “bước ngoặt” với kế toán hành chính sự nghiệp?

Năm 2025 đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ trong lĩnh vực kế toán công, đặc biệt tại các đơn vị hành chính sự nghiệp (HCSN). Lý do chính là việc Thông tư 24/2024/TT-BTC chính thức có hiệu lực từ 1/1/2025, thay thế Thông tư 107/2017. Với nhiều điều chỉnh sâu về hệ thống tài khoản, báo cáo tài chính, nguyên tắc hạch toán… kế toán hành chính sự nghiệp buộc phải thay đổi cả tư duy lẫn cách làm.

Đây không chỉ là một văn bản pháp lý mới, mà còn là cột mốc cải tổ nghiệp vụ kế toán nhà nước, đòi hỏi kế toán viên không còn “làm theo thói quen” mà phải làm đúng bản chất, đúng quy định mới.

2. Kế toán hành chính sự nghiệp làm công việc gì?

Kế toán tại đơn vị hành chính sự nghiệp có nhiệm vụ quản lý, theo dõi và phản ánh các khoản thu – chi ngân sách nhà nước, đảm bảo việc sử dụng tài chính công đúng mục đích – minh bạch – hiệu quả.

Cụ thể:

• Hạch toán thu – chi từ các nguồn kinh phí: ngân sách, tự chủ, viện trợ…

• Lập dự toán, theo dõi thực chi, đối chiếu số liệu với kho bạc.

• Quản lý tài sản công, công cụ dụng cụ.

• Thực hiện báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán đúng thời hạn

Xem thêm: tại đây 

3. Đổi mới Vai trò & Nhiệm vụ của kế toán hành chính sự nghiệp theo Thông tư 24/2024

 a. Từ “người ghi chép” sang “người kiểm soát tài chính nội bộ”

Kế toán không còn chỉ là bộ phận xử lý chứng từ – ghi sổ – lập báo cáo, mà giờ đây:

• Trực tiếp tham gia kiểm soát nội bộ: kiểm tra tính hợp lệ của nghiệp vụ tài chính, phân loại đúng nguồn kinh phí trước khi hạch toán.

• Chịu trách nhiệm chất lượng số liệu kế toán: đảm bảo báo cáo phản ánh đúng bản chất giao dịch, chứ không chỉ đúng hình thức chứng từ.

b. Thực hiện nhiệm vụ kiểm soát nội bộ theo luật định

Kế toán phải chủ động kiểm tra:

• Đối chiếu số liệu với Kho bạc và ngân hàng.

• Soát xét chứng từ đầu vào, kiểm tra điều kiện thanh toán.

• Phát hiện sai phạm, cảnh báo rủi ro (trái quy định, vượt trần chi…).

Đồng thời, lập báo cáo kiểm tra nội bộ định kỳ, không chỉ báo cáo tài chính.

=> Kế toán không chỉ làm báo cáo, mà còn góp phần phòng ngừa sai phạm tài chính cho đơn vị.

c. Tăng cường trách nhiệm với các báo cáo theo chuẩn mực kế toán công

Thông tư 24 yêu cầu:

• Trình bày báo cáo tài chính đầy đủ hơn: bảng cân đối, lưu chuyển tiền tệ, ghi chú báo cáo tài chính…

• Theo dõi tài sản, công nợ, nguồn kinh phí phù hợp với chuẩn mực kế toán công quốc tế (IPSAS).

Kế toán phải hiểu rõ:

• Phân biệt giữa chi ngân sách & chi từ nguồn thu sự nghiệp

• Phân loại tài sản và khấu hao hợp lý (kể cả TSCĐ không hình thành từ ngân sách)

=> Vai trò kế toán ngày càng gắn liền với việc minh bạch tài chính công và đáp ứng chuẩn quốc tế.

d. Hỗ trợ lãnh đạo ra quyết định

Không còn đơn thuần làm “sổ sách”, kế toán hành chính sự nghiệp nay phải:

• Tổng hợp phân tích số liệu theo yêu cầu quản lý.

• Xây dựng báo cáo chi phí theo hoạt động, nhóm nguồn.

• Cảnh báo tình hình tài chính để lãnh đạo có cơ sở quyết định.

=> Kế toán trở thành cánh tay đắc lực cho lãnh đạo đơn vị, không chỉ là “người thu – người chi”.

4. Hệ quả nếu không cập nhật vai trò và nhiệm vụ mới theo Thông tư 24

Nếu không cập nhật vai trò & nhiệm vụ kế toán theo Thông tư 24/2024/TT-BTC

Trong bối cảnh Thông tư 24/2024 đã có hiệu lực, việc kế toán hành chính sự nghiệp không kịp thời thay đổi theo quy định mới sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng, cả về nghiệp vụ, pháp lý và uy tín đơn vị.

Dưới đây là những hệ quả phổ biến và nghiêm trọng:

a. Báo cáo sai – chịu trách nhiệm cá nhân

• Không cập nhật các mẫu biểu, chế độ kế toán mới ➡️ lập báo cáo tài chính sai định dạng, sai nội dung.
  
• Thiếu chi tiết theo nguồn kinh phí, mục lục ngân sách, không tách biệt phần tự chủ, không tự chủ ➡️ dễ bị thanh tra “tuýt còi”.
  
• Cá nhân kế toán có thể bị xử lý trách nhiệm hành chính, thậm chí phải giải trình bằng văn bản nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

b. Vi phạm quy định về kiểm soát nội bộ

• Không thực hiện soát xét định kỳ, không lập báo cáo kiểm tra nội bộ ➡️ vi phạm Luật Kế toán & nguyên tắc minh bạch tài chính.

• Dễ để lọt các khoản chi vượt trần, sai mục đích, sai nguồn ➡️ đơn vị bị yêu cầu thu hồi, cá nhân bị kiểm điểm.
  

c. Mất uy tín trong các kỳ thanh tra – kiểm toán

• Không chứng minh được hồ sơ hợp lệ theo quy trình mới ➡️ bị đánh giá thiếu năng lực chuyên môn.
  
• Cơ quan kiểm toán đánh giá rủi ro cao ➡️ tăng tần suất thanh tra các năm tiếp theo.
  
• Gây ảnh hưởng đến cả tập thể đơn vị, không chỉ riêng cá nhân kế toán.

d. Không thể đáp ứng chuẩn mực kế toán công

• Nếu kế toán không phân loại tài sản, nguồn thu chi theo chuẩn mới ➡️ báo cáo không thể tích hợp vào hệ thống ngân sách quốc gia.
  
• Đặc biệt nguy hiểm với các đơn vị có nhận viện trợ, dự án, vì thiếu minh bạch sẽ bị cắt tài trợ hoặc dừng giải ngân.

e. Bị “bỏ lại phía sau” trong thời đại số hóa

• Thông tư 24/2024 là bước chuyển để tiến tới kế toán công điện tử, chuẩn hóa số liệu toàn ngành.
  
• Nếu không nắm vững chế độ mới ➡️ không tích hợp được phần mềm kế toán hiện đại, bị tụt hậu trong công cuộc chuyển đổi số.

4. Giải pháp: Học & cập nhật kịp thời

1. Tham gia các khóa học cập nhật Thông tư 24/2024

• Ưu tiên chọn các chương trình đào tạo chuyên sâu theo từng loại đơn vị (cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, đơn vị tự chủ…).
  
• Học từ giảng viên là chuyên gia thực tế, có khả năng hướng dẫn cả hồ sơ chứng từ, quy trình mới.

• Nội dung học nên bao gồm:
  • Cách lập báo cáo tài chính theo mẫu mới.
    
  • Quy trình kiểm soát nội bộ theo Luật Kế toán.
    
  • Ghi nhận – phân loại – xử lý tài sản, nguồn thu, nguồn chi theo chuẩn mực kế toán công.
• Tham khảo khóa học tại đây

2. Cập nhật mẫu biểu – tài khoản – phương pháp kế toán mới

• • Rà soát và thay thế toàn bộ biểu mẫu theo Thông tư 24.
    
  • Phân biệt rõ các tài khoản như:
    
    • 511 – ghi nhận doanh thu theo từng loại hoạt động.
      
    • 661 – phản ánh chi thường xuyên, phân tách rõ tự chủ và không tự chủ.
      
  • Hiểu và áp dụng đúng nguyên tắc:
    
    • Ghi nhận doanh thu, chi phí theo cơ sở dồn tích.
      

• Phân bổ chi phí, khấu hao TSCĐ hợp lý.
  

 3. Chuẩn hóa hồ sơ kế toán – chứng từ thanh toán

• Đảm bảo mỗi nghiệp vụ đều có hồ sơ đầy đủ, đặc biệt là:
  
  • Biên bản nghiệm thu, quyết định phê duyệt, bảng phân bổ…
    
  • Đầy đủ minh chứng sử dụng đúng nguồn kinh phí.
    
• Tuân thủ nguyên tắc kế toán công khai – minh bạch – có thể kiểm tra, đối chiếu.
  

 4. Sử dụng phần mềm kế toán phù hợp với Thông tư 24

• • Chọn phần mềm đã cập nhật theo Thông tư 24/2024 để:
    
    • Lập báo cáo tự động đúng mẫu biểu mới.
      
    • Quản lý tài khoản, nguồn thu chi theo nhiều chiều.
      

• Phù hợp với các yêu cầu tích hợp dữ liệu với KBNN, Bộ Tài chính trong tương lai.
  

5. Kết nối cộng đồng kế toán hành chính sự nghiệp

• Tham gia các nhóm nghề nghiệp, diễn đàn, fanpage cập nhật chuyên môn.
  
• Chia sẻ tình huống thực tế – học hỏi kinh nghiệm xử lý chứng từ, quyết toán, kiểm toán.
  
• Chủ động hỏi – chủ động học – chủ động thay đổi.
  

5. Kết luận

Thông tư 24/2024 không chỉ là một thay đổi kỹ thuật kế toán mà còn là bước chuyển hóa về tư duy nghề nghiệp. Kế toán hành chính sự nghiệp giờ đây không chỉ làm tốt nhiệm vụ ghi chép – phản ánh – báo cáo, mà còn đóng vai trò là người tham mưu tài chính, đảm bảo minh bạch và hiệu quả trong sử dụng ngân sách. Để đáp ứng yêu cầu mới, mỗi kế toán cần chủ động cập nhật kiến thức, nâng cao kỹ năng và sẵn sàng đồng hành cùng sự đổi mới trong quản lý tài chính công.

Hotline: 090 283 1123
Email: notevn.jsc@gmail.com
Website: note.edu.vn
Facebook: Viện Đào tạo quản trị và Hợp tác quốc tế
Địa chỉ: Đường D4, KDC Hồng Loan, P.Hưng Thạnh, Q.Cái Răng, TP. Cần Thơ