Biết 4 ứng dụng của AI trong giáo dục này, anh/chị sẽ hiểu vì sao nhiều trường học đang thay đổi cách dạy – cách quản lý. Cán bộ giáo dục đọc ngay để không bị bỏ lại phía sau! Trong thời đại chuyển đổi số, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực trong giáo dục. Không chỉ giúp học sinh học tập hiệu quả hơn, AI còn hỗ trợ giáo viên giảng dạy thông minh, quản lý lớp học tối ưu và cá nhân hóa nội dung học tập.
I. Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi giáo dục như thế nào?
Trong vài năm gần đây, cụm từ “trí tuệ nhân tạo” (AI – Artificial Intelligence) không còn xa lạ. Từ lĩnh vực y tế, ngân hàng, hành chính đến giáo dục – AI đang dần trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp tối ưu hóa hiệu suất công việc và nâng cao chất lượng dịch vụ.
Riêng trong giáo dục, AI đang mở ra một hướng tiếp cận hoàn toàn mới: học sinh được học theo khả năng của mình, giáo viên giảm tải được nhiều công việc lặp đi lặp lại, còn các nhà quản lý thì có thể vận hành trường học một cách thông minh, hiệu quả hơn.
Sự phát triển nhanh của công nghệ, đặc biệt tác động từ đại dịch Covid-19, đã khiến nhiều đơn vị giáo dục, kể cả công lập, buộc phải thay đổi. Từ việc dạy học trực tuyến, quản lý từ xa, phần mềm quản lý học sinh – sinh viên, hệ thống thi trực tuyến có AI, hay chatbot hỗ trợ học tập…tất cả đều có sự hiện diện của AI.
Lý do khiến AI ngày càng được ưu tiên trong giáo dục là vì nó mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Cá nhân hóa việc học cho từng học sinh
- Nâng cao hiệu suất giảng dạy
- Giảm thiểu chi phí và công sức trong quản lý
II. 4 Ứng dụng của AI trong giáo dục đang được triển khai mạnh mẽ
2.1 AI hỗ trợ giảng dạy và học tập cá nhân hóa
Thay vì áp dụng một giáo án chung cho tất cả học sinh, giờ đây giáo viên có thể sử dụng AI để phân loại người học theo năng lực, sở thích và tốc độ tiếp thu. AI sẽ phân tích dữ liệu học tập trước đó và tự động đề xuất bài học phù hợp với từng người.
Ví dụ thực tế:
Tại một số trường học ở TP.HCM, nền tảng học tập AI ClassIn cho phép hệ thống tự điều chỉnh bài kiểm tra tùy theo trình độ học sinh. Học sinh học yếu được ôn tập thêm, trong khi học sinh giỏi được giao bài nâng cao, tránh nhàm chán.
Ngoài ra, nhiều trung tâm tiếng Anh hiện nay còn dùng trợ giảng ảo bằng AI, tương tác qua micro – giúp học viên luyện phát âm, phản xạ tiếng Anh như đang giao tiếp với người thật.
2.2 AI trong đánh giá và kiểm tra năng lực học sinh
Chấm bài và đánh giá năng lực từ lâu là công việc thủ công tốn nhiều thời gian của giáo viên. AI giờ đây có thể hỗ trợ tự động chấm bài thi trắc nghiệm và thậm chí cả phần tự luận ngắn nhờ nhận diện ngữ nghĩa, từ đó đưa ra kết quả chính xác và nhanh chóng.
Không chỉ vậy, AI còn có thể phát hiện sớm các dấu hiệu học sinh có nguy cơ tụt lùi hoặc mất gốc để giáo viên kịp thời can thiệp.
Ví dụ thực tế:
Phần mềm Kahoot! AI tại nhiều trường quốc tế ở Việt Nam được dùng để chấm điểm, phân tích biểu đồ kết quả lớp học, giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy. Một số hệ thống còn có thể đưa ra “bản đồ năng lực” theo từng môn học để nhà trường dễ quản lý chất lượng đào tạo.()Kahoot! AI hỗ trợ phân tích kết quả, biểu đồ, báo cáo.
2.3 AI trong quản lý giáo dục và hành chính
Không chỉ dùng cho giảng dạy, AI còn góp phần quan trọng trong việc quản lý nhà trường. Thay vì nhập liệu, sắp xếp thời khóa biểu, theo dõi lịch giảng dạy thủ công – giờ đây các phần mềm AI có thể thực hiện những việc đó nhanh và chính xác hơn nhiều.
Ví dụ thực tế:
Một số trường đại học lớn như ĐH Thăng Long, ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, ĐH Đà Lạt đã sử dụng hệ thống quản lý AI tích hợp: từ điểm danh sinh viên bằng nhận diện khuôn mặt, đến phân công lịch giảng dạy cho giảng viên dựa trên lịch cá nhân, chuyên môn và mức độ sẵn sàng.
Tại cấp THPT, nhiều trường dùng phần mềm VnEdu hoặc SMAS có tích hợp AI để theo dõi học sinh, cảnh báo nếu vắng học không lý do hoặc tụt điểm bất thường, gửi báo cáo trực tiếp đến phụ huynh.
2.4 AI hỗ trợ nội dung học tập thông minh (E-learning)
Với sự phát triển của học trực tuyến, AI đã và đang đóng vai trò là “người biên tập nội dung” thông minh cho giáo viên. Không cần phải quay video bài giảng theo cách truyền thống, giáo viên có thể dùng AI để tạo video có hình minh họa, giọng nói, phụ đề tự động.
AI cũng giúp chuyển đổi nội dung đa dạng: từ văn bản thành giọng nói, từ lời nói thành chữ viết, hoặc dịch tài liệu sang nhiều ngôn ngữ – cực kỳ hữu ích trong môi trường đa quốc gia hoặc khi giảng dạy kiến thức liên ngành.
Ví dụ thực tế:
Một số trung tâm đào tạo chuyên nghiệp ở Hà Nội như VTC Academy đã sử dụng AI Video Generator để sản xuất bài giảng trực tuyến. Đồng thời, sinh viên có thể nhắn tin với chatbot học vụ để hỏi bài, tra cứu tài liệu hoặc đăng ký học phần bất cứ lúc nào.
Ngoài ra, nhiều giáo viên đang dạy online trên YouTube hoặc các khóa học Udemy còn sử dụng ChatGPT, Copilot hoặc các công cụ tạo slide, tạo quiz thông minh để soạn bài nhanh hơn và sinh động hơn.
III. Thách thức khi ứng dụng AI trong giáo dục tại Việt Nam
Mặc dù AI mang đến nhiều cơ hội cho ngành giáo dục, nhưng thực tế tại Việt Nam, quá trình triển khai vẫn gặp không ít rào cản. Để việc ứng dụng hiệu quả, các đơn vị cần nhận diện rõ những thách thức cụ thể sau:
a) Thứ nhất, thiếu dữ liệu chuẩn hóa.
AI hoạt động hiệu quả khi có đủ dữ liệu chất lượng cao để “học” và đưa ra đề xuất. Tuy nhiên, phần lớn các cơ sở giáo dục hiện nay chưa có hệ thống lưu trữ dữ liệu học sinh – sinh viên đồng bộ, gây khó khăn cho việc áp dụng các mô hình phân tích thông minh.
b) Thứ hai, hạn chế về hạ tầng và ngân sách.
Nhiều trường học, đặc biệt là ở tuyến huyện, vùng sâu vùng xa, vẫn còn thiếu máy tính, đường truyền mạng yếu và ngân sách hạn chế. Việc đầu tư hệ thống AI đòi hỏi chi phí ban đầu (dù không quá lớn), nhưng nếu không có sự hỗ trợ từ cấp trên hoặc nguồn tài trợ xã hội hóa, sẽ rất khó triển khai đồng bộ.
c) Thứ ba, rào cản từ phía giáo viên và phụ huynh.
Tâm lý e ngại với công nghệ, lo lắng AI “thay thế người dạy thật”, hay thiếu kiến thức sử dụng công cụ số vẫn là thực tế phổ biến. Với phụ huynh, nhiều người vẫn chuộng cách dạy – học truyền thống, chưa sẵn sàng để học sinh tiếp xúc nhiều với AI, đặc biệt ở bậc tiểu học hoặc THCS.
Việc vượt qua các rào cản này cần có lộ trình phù hợp, sự phối hợp từ nhà trường, giáo viên, phụ huynh và chính sách hỗ trợ từ cơ quan quản lý.
IV. Xu hướng phát triển và lời khuyên khi triển khai AI trong giáo dục
Mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng xu hướng ứng dụng AI trong giáo dục tại Việt Nam sẽ tiếp tục tăng mạnh trong vài năm tới, đặc biệt ở khối công lập nếu biết cách tận dụng đúng công cụ và triển khai từng bước phù hợp.
Các công cụ AI phổ biến có thể tham khảo:
- ChatGPT: hỗ trợ soạn bài giảng, gợi ý kế hoạch giảng dạy, tạo đề thi trắc nghiệm, luyện ngôn ngữ.
- Khanmigo: trợ lý học tập AI của nền tảng Khan Academy, dùng cho học sinh tự học có định hướng.
- Google Classroom AI: tích hợp AI vào lớp học trực tuyến, quản lý bài tập và phản hồi tự động.
Ngoài ra, giáo viên có thể sử dụng các công cụ như SlidesAI, Quillionz, Quizgecko để tạo nội dung bài học một cách sáng tạo và tiết kiệm thời gian.
Gợi ý cách tiếp cận từng bước cho trường học, trung tâm đào tạo:
- Bắt đầu từ nhỏ: lựa chọn 1–2 công cụ AI miễn phí hoặc chi phí thấp để thử nghiệm trong một số lớp học, không cần triển khai ồ ạt.
- Tập huấn ngắn cho giáo viên: giúp thầy cô hiểu đúng về công nghệ, xóa bỏ tâm lý sợ hãi và dần làm chủ công cụ.
- Tăng sự đồng thuận từ phụ huynh: thông tin rõ ràng, minh bạch về mục đích, lợi ích khi học sinh tiếp cận AI.
- Đánh giá – điều chỉnh định kỳ: sau 1 học kỳ sử dụng, tổng hợp phản hồi từ học sinh và giáo viên để cải tiến.
Cách chọn nền tảng AI phù hợp với mục tiêu đào tạo:
- Nếu cần trợ lý giảng dạy: ưu tiên ChatGPT, Copilot, Gemini.
- Nếu cần tạo bài giảng, tài liệu: nên dùng SlidesAI, Tome, Canva AI.
- Nếu cần cá nhân hóa việc học: chọn Khanmigo, Century Tech hoặc nền tảng AI tích hợp LMS.
V. Kết luận
AI không phải để thay thế giáo viên – mà là công cụ giúp tăng sức mạnh cho giáo dục, giúp giáo viên dạy hiệu quả hơn, học sinh học chủ động hơn, và nhà trường quản lý thông minh hơn. Có thể thấy, AI đang thay đổi mạnh mẽ cách dạy và học trong giáo dục. Nhưng không chỉ dừng lại ở đó, ứng dụng AI còn mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác, trong đó có hành chính công – nơi mà việc xử lý văn bản, tổng hợp số liệu, lập báo cáo… đang dần được tự động hóa nhờ AI. Nếu bạn là cán bộ, nhân viên trong khối hành chính công và muốn bắt kịp xu hướng công nghệ, hãy tìm hiểu ngay khóa học ‘Ứng dụng AI trong hành chính công’ để biết cách tận dụng AI vào công việc hàng ngày một cách hiệu quả, thực tiễn.
Hotline: 090 283 1123
Email: notevn.jsc@gmail.com
Website: note.edu.vn
Facebook: Viện Đào tạo quản trị và Hợp tác quốc tế
Địa chỉ: Đường D4, KDC Hồng Loan, P.Hưng Thạnh, Q.Cái Răng, TP. Cần Thơ