Kế toán nhà nước là gì? Công việc của họ trải dài như thế nào trong suốt một năm tài chính? Hãy cùng tìm hiểu toàn cảnh vai trò, nhiệm vụ và lịch công việc cụ thể của một kế toán trong cơ quan nhà nước (hành chính sự nghiệp). Trong hệ thống tài chính công, kế toán nhà nước đóng vai trò là người “gác cổng” cho ngân sách, đảm bảo mọi khoản thu – chi đều được ghi nhận minh bạch, chính xác và đúng quy định. Không chỉ vậy, kế toán nhà nước còn là người giữ nhịp tài chính của cả đơn vị, từ lập dự toán, theo dõi sử dụng ngân sách đến quyết toán cuối năm.
1. Kế toán nhà nước là gì?
Kế toán nhà nước là hoạt động thu nhận, xử lý, kiểm tra và cung cấp thông tin về tình hình tài chính, tài sản và kết quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp, tổ chức sử dụng ngân sách nhà nước hoặc tài sản công. Đây là lĩnh vực đặc thù gắn liền với hoạt động của bộ máy nhà nước và đóng vai trò hỗ trợ cho việc ra quyết định trong quản lý nhà nước về kế toán.
2. Nhiệm vụ của kế toán trong cơ quan nhà nước
Nhiệm vụ của kế toán trong cơ quan nhà nước không chỉ dừng lại ở việc ghi chép số liệu tài chính mà còn bao gồm nhiều công việc chuyên sâu:
– Ghi chép và phản ánh kịp thời, chính xác, đầy đủ tình hình luân chuyển, sử dụng tài sản, vật tư, tiền vốn; quá trình hình thành và sử dụng nguồn kinh phí; cũng như kết quả hoạt động tài chính, sản xuất – kinh doanh của đơn vị (nếu có).
– Theo dõi và kiểm soát việc chấp hành dự toán thu – chi, triển khai các chỉ tiêu kinh tế – tài chính, định mức, tiêu chuẩn của Nhà nước. Đồng thời, kiểm tra việc quản lý, sử dụng vật tư, tài sản; việc thực hiện kỷ luật thu – nộp NSNN, thanh toán và các chế độ, chính sách tài chính hiện hành.
– Kiểm soát tình hình phân bổ kinh phí cho các đơn vị trực thuộc có dự toán riêng; theo dõi việc thực hiện dự toán thu – chi và quyết toán của các đơn vị này theo đúng quy định.
– Lập và gửi báo cáo tài chính định kỳ đúng thời hạn cho cơ quan quản lý cấp trên, cơ quan tài chính theo chế độ kế toán hiện hành.
– Cung cấp thông tin, số liệu kế toán phục vụ cho việc lập dự toán, xây dựng định mức chi tiêu, phân tích và đánh giá hiệu quả sử dụng kinh phí tại đơn vị.
3. Việc cần làm của kế toán nhà nước là ai?
Đối tượng của kế toán nhà nước là:
- Các cơ quan hành chính nhà nước (UBND, phòng, ban…),
- Đơn vị sự nghiệp công lập (trường học, bệnh viện…),
- Tổ chức chính trị – xã hội, đoàn thể sử dụng NSNN,
- Các quỹ có nguồn từ ngân sách,
- Một số doanh nghiệp nhà nước trong trường hợp áp dụng chế độ kế toán đặc thù.
Bên cạnh các nhiệm vụ chuyên môn, kế toán nhà nước cần làm những gì để đáp ứng yêu cầu công tác?
- Cập nhật đầy đủ các văn bản pháp luật: Luật Ngân sách, Luật Kế toán, các Thông tư hướng dẫn như Thông tư 24/2024/TT-BTC.
- Tuân thủ chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp.
- Sử dụng phần mềm kế toán đúng chuẩn và bảo mật dữ liệu tài chính.
- Thường xuyên tham gia tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ.
4. Lịch công việc trong năm của kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp
Là kế toán nhà nước, Anh/Chị không chỉ đảm đương ghi chép, báo cáo tài chính, mà còn là người giữ nhịp cho toàn bộ hoạt động thu – chi – quản lý ngân sách tại đơn vị. Để tránh rơi vào cảnh “cuối năm chạy nước rút” vì thế nên nắm vững lịch công việc trong năm của kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp.
Dưới đây là tổng hợp những mốc quan trọng theo từng quý – giúp Anh/Chị chủ động hơn trong công việc và phối hợp hiệu quả với các bộ phận liên quan.
✅ Quý I (Tháng 1 – 3): Tổng hợp, quyết toán, bắt đầu năm ngân sách mới
- Tháng 1:
- Rà soát, đối chiếu số liệu năm trước.
- Chốt sổ kế toán, lập báo cáo tài chính năm, báo cáo quyết toán NSNN.
- Gửi báo cáo quyết toán cho đơn vị cấp trên, Kho bạc theo đúng hạn.
- Kiểm kê tài sản, lập biên bản bàn giao nếu có thay đổi nhân sự.
- Tháng 2:
- Theo dõi phản hồi của cơ quan chủ quản/KBNN về quyết toán.
- Điều chỉnh số liệu nếu có yêu cầu.
- Nhập dự toán năm mới vào phần mềm kế toán.
- Tháng 3:
- Báo cáo quý I nếu có chi ngân sách.
- Bắt đầu thực hiện chi tiêu theo dự toán năm mới.
- Theo dõi tình hình tạm ứng, hoàn ứng.
✅ Quý II (Tháng 4 – 6): Tăng tốc giải ngân, kiểm tra chứng từ nội bộ
- Tháng 4:
- Lập báo cáo quý I (nếu đơn vị có yêu cầu).
- Theo dõi tình hình sử dụng ngân sách, cảnh báo nếu chi vượt kế hoạch.
- Kiểm tra chứng từ tồn, rà soát các khoản chi chưa quyết toán.
- Tháng 5–6:
- Phối hợp với các bộ phận để chuẩn bị hồ sơ mua sắm, đấu thầu (nếu có).
- Gửi báo cáo 6 tháng đầu năm theo quy định.
- Kiểm kê, xác nhận lại tài sản mới đầu tư mua sắm (nếu có).
✅ Quý III (Tháng 7 – 9): Lập dự toán năm sau – chuẩn bị điều chỉnh ngân sách
- Tháng 7:
- Lập báo cáo 6 tháng đầu năm.
- Kiểm tra các khoản chi chưa phù hợp, lập phương án điều chỉnh.
- Tháng 8:
- Bắt đầu xây dựng dự toán ngân sách năm sau.
- Thu thập nhu cầu chi thường xuyên, chi đầu tư từ các bộ phận.
- Tháng 9:
- Hoàn thiện và gửi hồ sơ dự toán lên cấp trên.
- Theo dõi tình hình thẩm định dự toán.
✅ Quý IV (Tháng 10 – 12): Tăng tốc giải ngân, chốt sổ, chuẩn bị quyết toán
- Tháng 10–11:
- Đôn đốc hoàn thành các khoản chi.
- Kiểm tra, xử lý tạm ứng, hoàn ứng.
- Phối hợp thanh lý hợp đồng, nghiệm thu (nếu có mua sắm, xây dựng).
- So sánh, đối chiếu với báo cáo Kho bạc.
- Tháng 12:
- Chốt sổ kế toán, khóa sổ ngân sách.
- Lập báo cáo tài chính năm, chuẩn bị hồ sơ quyết toán.
- Tổng hợp số dư tài khoản, tài sản cuối năm.
Mẹo nhỏ cho kế toán nhà nước
- Sử dụng Excel hoặc phần mềm để lập lịch công việc theo quý.
- Lưu trữ chứng từ theo file giấy và file scan
- Ghi chú các thay đổi từ Thông tư, Nghị định mới (VD: Thông tư 24/2024).
5. Kết luận
Như vậy hiểu tổng quan ngành kế toán nhà nước và nắm vững lịch công việc trong năm chính là điều kiện tiên quyết để bạn làm việc hiệu quả, hạn chế sai sót và chủ động phối hợp tốt với các bộ phận trong đơn vị. Đối với những người đang công tác trong quản lý nhà nước ngạch kế toán viên việc tuân thủ đúng quy trình, pháp luật và chuẩn mực nghề nghiệp không chỉ giúp hoàn thành nhiệm vụ, mà còn là nền tảng để phát triển nghề nghiệp lâu dài. Bên cạnh đó, nếu Anh/Chị đang làm kế toán doanh nghiệp nhà nước, hãy lưu ý rằng dù mục tiêu quản trị tài chính có sự khác biệt, nhưng các nguyên tắc minh bạch, kiểm soát ngân sách vẫn là yếu tố then chốt để vận hành hiệu quả và đúng pháp lý.
Hotline: 090 283 1123
Email: notevn.jsc@gmail.com
Website: note.edu.vn
Facebook: Viện Đào tạo quản trị và Hợp tác quốc tế
Địa chỉ: Đường D4, KDC Hồng Loan, P.Hưng Thạnh, Q.Cái Răng, TP. Cần Thơ