Sách chế độ kế toán hành chính sự nghiệp và các tài liệu hướng dẫn kế toán cho các đơn vị làm việc tại cơ quan nhà nước, trường học, bệnh viện và các đơn vị sự nghiệp công lập. Đặc biệt, trong bối cảnh Thông tư số 24/2024/TT-BTC vừa được ban hành, việc tìm hiểu và trang bị những sách, tài liệu chuẩn mực sẽ giúp kế toán viên triển khai công việc hiệu quả, đúng quy định và hạn chế sai sót trong quá trình thực thi nhiệm vụ.
1. Lý do các kế toán viên cần đầu tư vào sách chế độ kế toán hành chính sự nghiệp
Trong môi trường làm việc tại các đơn vị hành chính sự nghiệp, kế toán viên không chỉ đảm nhiệm vai trò hạch toán mà còn là người đảm bảo tính hợp pháp, hợp lệ và đúng quy trình của mọi khoản chi tiêu ngân sách nhà nước. Mỗi quyết định kế toán đều liên quan trực tiếp đến chế độ tài chính công và bị ràng buộc bởi hệ thống văn bản pháp luật.
a) Giúp cập nhật kịp thời các quy định mới
- Luật và Thông tư thay đổi liên tục, điển hình như Thông tư 24/2024/TT-BTC sẽ áp dụng từ 01/01/2025, thay thế toàn bộ Thông tư 107/2017/TT-BTC trước đây. Sách chế độ kế toán được NXB Tài chính phát hành thường xuyên cập nhật những nội dung mới nhất, có hệ thống giải thích, ví dụ rõ ràng dễ hiểu.
b) Tài liệu tra cứu đáng tin cậy, hỗ trợ khi làm hồ sơ, quyết toán
- Với kế toán hành chính sự nghiệp, sai một chi tiết nhỏ trong mục lục NSNN, hay chưa cập nhật định mức chi mới, có thể khiến hồ sơ bị trả lại, ảnh hưởng tiến độ công việc. Các sách hướng dẫn chính thống thường kèm theo mẫu biểu chuẩn, quy trình thực hiện, giúp kế toán viên tiết kiệm thời gian tra cứu, tránh vi phạm khi lập chứng từ và báo cáo.
c) Tăng sự chủ động và chuyên nghiệp trong xử lý tình huống
- Không chỉ làm đúng, mà cần hiểu rõ vì sao làm như vậy, căn cứ ở đâu trong Luật – đây là kỹ năng mà kế toán giỏi phải có. Việc thường xuyên đọc sách và tham khảo tài liệu chuyên ngành giúp bạn xử lý công việc chủ động, có lập luận, đặc biệt trong các tình huống như: giải trình thanh tra, xây dựng dự toán, mua sắm tài sản công…
d) Góp phần nâng cao năng lực và uy tín nghề nghiệp
Trong môi trường công lập, những kế toán nắm rõ văn bản, hiểu rõ quy định luôn được đánh giá cao vì giảm rủi ro pháp lý cho đơn vị. Có thể nói, một kế toán giỏi là người luôn có sách chuyên ngành bên cạnh mình, vừa là công cụ làm việc, vừa là nền tảng để phát triển lâu dài trong nghề.
2. Sách chế độ kế toán hành chính sự nghiệp cần tham khảo
Nội dung chính:
Phần 1 Thông tư số 24/2024/TT-BTC
Phụ lục I: Hệ thống tài khoản và hướng dẫn hạch toán
- Tài khoản loại 1
- Tài khoản loại 2
- Tài khoản loại 3
- Tài khoản loại 4
- Tài khoản loại 5
- Tài khoản loại 6
- Tài khoản loại 7
- Tài khoản loại 8
- Tài khoản loại 9
- Tài khoản loại 0
Phụ lục II: Hệ thống sổ kế toán
Phụ lục III– Báo cáo quyết toán
Phục lục IV: Hệ thống báo cáo tài chính
Phục lục V: Quy trình in, sắp xếp, đóng để lưu trữ tài liệu kế toán
Phụ lục VI: Hướng dẫn chuyển đổi số dư tài khoản
Phần 2: Tài liệu hướng dẫn
Hướng dẫn hạch toán theo sơ đồ kế toán
Hướng dẫn mẫu sổ kế toán
Hướng dẫn thuyết minh báo cáo tài chính
3. Địa chỉ mua sách chế độ kế toán hành chính sự nghiệp
Cuốn sách hế độ kế toán hành chính sự nghiệp 2024 được Nhà xuất bản Tài chính chủ trì phối hợp với Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán – Bộ Tài chính xuất bản, nhằm hướng dẫn chi tiết về việc áp dụng chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp theo Thông tư 24/2024/TT-BTC.
Địa chỉ mua sách chính thức:
Anh/chị có thể mua sách trực tiếp từ các đơn vị phát hành chính nhà xuất bản Tài chính theo hình thức sau:
- Trang web: https://nxbtaichinh.vn/
- Trụ sở chính: Số 7 Phan Huy Chú, Phan Chu Trinh, Hòa Kiếm, Hà Nội
- Điện thoại: 024.38262767
- Email: info@fph.gov.vn
Sách do Bộ Tài chính phát hành là bản chính thức, chuẩn xác nội dung pháp lý, không bị cắt xén hay sai sót như một số bản lan truyền trên mạng. Có giải thích chi tiết, hướng dẫn thực hành, ví dụ minh họa đi kèm, giúp hiểu rõ cách áp dụng. Khi tham gia lớp tập huấn hoặc làm việc với kiểm toán/Thanh tra Tài chính, sách chuẩn là cơ sở chứng minh rằng bạn đang làm theo đúng hướng dẫn mới nhất của Bộ.
4. Các tài liệu pháp lý cần thiết
Mặc dù hiện tại chưa có sách in chính thức về Luật Giá 2023 và Luật Đấu thầu 2023 do Bộ Tài chính xuất bản, nhưng các cơ quan chức năng vẫn đã ban hành đầy đủ văn bản luật và tài liệu hướng dẫn liên quan.
4.1 Hồ sơ thanh toán, quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) và định mức các khoản chi thường xuyên theo chế độ mới nhất.
4.1.1 Hồ sơ thanh toán qua Kho bạc Nhà nước
Các khoản chi NSNN được thực hiện thông qua hình thức tạm ứng hoặc thanh toán trực tiếp, theo quy định tại Thông tư số 24/2024/TT-BTC và các văn bản liên quan. Hồ sơ bao gồm:
- Giấy đề nghị thanh toán
- Dự toán chi ngân sách đã được duyệt
- Hợp đồng, biên bản nghiệm thu, hóa đơn tài chính (nếu có)
- Chứng từ gốc kèm theo (bảng lương, bảng kê chi tiết, phiếu chi, phiếu nhập kho…)
- Lệnh chi tiền (UNC) kèm bảng kê chứng từ thanh toán
- Các biểu mẫu kèm theo theo từng loại chi phí (theo hướng dẫn của Kho bạc địa phương)
Lưu ý: Từ năm 2025, tất cả chứng từ gửi Kho bạc đều thực hiện qua Dịch vụ công trực tuyến (DVCTT), chữ ký số và chứng từ điện tử là bắt buộc.
4.1.2 Định mức các khoản chi thường xuyên theo chế độ mới nhất
Các định mức chi được cập nhật theo các văn bản như:
- Thông tư 71/2023/TT-BTC: Chế độ công tác phí, chi hội nghị
- Thông tư 40/2017/TT-BTC: Mức chi xây dựng, sửa chữa cơ sở vật chất
- Thông tư liên tịch 102/2012/TTLT-BTC-BNV (đang tham khảo cho đến khi có văn bản thay thế)
- Các văn bản đặc thù theo từng ngành, từng loại hình đơn vị
4.2 Hệ thống Mục lục ngân sách nhà nước (MLNS)
4.2.1 Văn bản pháp lý
- Nghị quyết số 104/2023/QH15: Nghị quyết này điều chỉnh và bổ sung các quy định liên quan đến phân bổ ngân sách trung ương, ngân sách địa phương và việc phân cấp nguồn thu giữa các cấp ngân sách.
- Thông tư số 51/2023/TT-BTC:Thông tư này hướng dẫn việc sử dụng và cập nhật Mục lục ngân sách nhà nước (MLNS), bao gồm các quy định chi tiết về mã số, tên gọi các khoản thu, chi trong ngân sách nhà nước, đảm bảo việc sử dụng ngân sách minh bạch, chính xác và tuân thủ đúng các quy định của pháp luật.
4.2.2 Cấu trúc của Mục lục ngân sách nhà nước (MLNS)
MLNS được chia thành các cấp độ và nhóm mục chi tiết, bao gồm:
- Mục 1: Thu ngân sách nhà nước
- Thu từ thuế, phí, lệ phí
- Thu từ nguồn vay, nguồn viện trợ
- Các nguồn thu khác (bao gồm thuế tài sản, thu từ các doanh nghiệp nhà nước…)
- Mục 2: Chi ngân sách nhà nước
- Chi cho các hoạt động hành chính sự nghiệp
- Chi cho các dự án đầu tư công
- Chi cho công tác an sinh xã hội (y tế, giáo dục…)
- Mục 3: Quản lý ngân sách nhà nước
- Chi cho các khoản dự phòng
- Chi cho kiểm toán, thanh tra ngân sách
4.3 Tài liệu hướng dẫn Luật Quản lý, sử dụng tài sản công
4.3.1 Nghị định số 114/2024/NĐ-CP:
Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, nhằm giúp các đơn vị hành chính sự nghiệp thực hiện đúng các quy định về quản lý và sử dụng tài sản công, đặc biệt là trong việc theo dõi, kiểm tra và báo cáo tài sản.
4.3.2 Hướng dẫn áp dụng
Lập kế hoạch sử dụng tài sản công: Các đơn vị hành chính sự nghiệp cần xây dựng kế hoạch sử dụng tài sản công hợp lý và hiệu quả, đồng thời đảm bảo không để tài sản bị lãng phí hoặc thất thoát.
Theo dõi và kiểm kê tài sản: Cần thường xuyên theo dõi tình trạng tài sản, đảm bảo cập nhật thường xuyên thông tin về tài sản trong phần mềm quản lý tài sản công.
Thực hiện thanh lý tài sản công: Khi tài sản không còn sử dụng được, các đơn vị phải thực hiện thanh lý đúng quy trình và báo cáo theo quy định.
Báo cáo tài sản công: Báo cáo tình trạng tài sản định kỳ phải được lập theo mẫu quy định trong Nghị định, gửi cho cơ quan có thẩm quyền để kiểm tra và phê duyệt.
4.4 Hướng dẫn nghiệp vụ đấu thầu mua sắm hàng hóa qua mạng
- Thông tư số 58/2016/TT-BTC: Hướng dẫn chi tiết về việc sử dụng hệ thống đấu thầu qua mạng trong mua sắm công.
- Nghị định số 63/2014/NĐ-CP: Quy định về đấu thầu mua sắm hàng hóa qua mạng.
- Thông tư số 17/2019/TT-BKHĐT: Cập nhật về mua sắm hàng hóa qua mạng và đấu thầu tập trung.
4.4.1 Quy trình đấu thầu
a) Lập kế hoạch mua sắm:
- Xác định các nhu cầu mua sắm hàng hóa, dịch vụ.
- Dự toán chi phí và xây dựng kế hoạch mua sắm phù hợp.
- Đảm bảo các khoản chi được phân bổ hợp lý và tuân thủ quy định về quản lý ngân sách nhà nước.
b) Lựa chọn hình thức đấu thầu qua mạng:
- Các đơn vị phải sử dụng hệ thống đấu thầu qua mạng (tùy thuộc vào giá trị hợp đồng và yêu cầu của từng dự án).
- Chế độ mua sắm tập trung được áp dụng khi nhu cầu mua sắm hàng hóa là lớn và có tính chất tương đồng trong nhiều đơn vị, giúp giảm thiểu chi phí và tối ưu nguồn lực.
c) Đăng tải thông tin đấu thầu trên hệ thống:
- Các thông tin về dự án đấu thầu, yêu cầu về sản phẩm, dịch vụ, tiêu chuẩn chất lượng, thời gian giao hàng… cần được đăng tải đầy đủ, rõ ràng và công khai trên các nền tảng đấu thầu điện tử.
d) Tiếp nhận hồ sơ dự thầu:
- Các nhà thầu tham gia phải nộp hồ sơ điện tử thông qua hệ thống đấu thầu trực tuyến.
- Hồ sơ dự thầu bao gồm các tài liệu chứng minh năng lực, kinh nghiệm, đề xuất kỹ thuật và tài chính.
e) Đánh giá hồ sơ thầu:
- Sau khi hết hạn nộp hồ sơ, ban thẩm định sẽ tiến hành đánh giá các hồ sơ dự thầu dựa trên các tiêu chí đã công bố trước đó.
- Việc đánh giá được thực hiện công khai và minh bạch thông qua hệ thống đấu thầu trực tuyến.
f) Thông báo kết quả đấu thầu:
- Kết quả đấu thầu sẽ được công khai ngay trên hệ thống đấu thầu điện tử.
- Các nhà thầu trúng thầu sẽ nhận được thông báo chính thức và ký hợp đồng theo quy định.
g) Giám sát, thực hiện hợp đồng:
- Quá trình thực hiện hợp đồng mua sắm sẽ được giám sát trực tuyến để đảm bảo tiến độ và chất lượng sản phẩm, dịch vụ.
- Cần báo cáo định kỳ và công khai kết quả thực hiện hợp đồng, tránh tình trạng tham nhũng và lãng phí.
4.4.2 Mua sắm tập trung: Xu hướng và lợi ích
- Mua sắm tập trung được áp dụng trong trường hợp các sản phẩm, dịch vụ có tính chất tương đồng và nhu cầu lớn từ nhiều đơn vị. Việc mua sắm tập trung giúp giảm chi phí nhờ quy mô, tăng cường khả năng thương lượng giá và đảm bảo chất lượng hàng hóa.
- Minh bạch hóa: Mua sắm qua mạng giúp các đơn vị công khai quy trình và kết quả đấu thầu, giảm thiểu khả năng gian lận, tham nhũng.
- Tiết kiệm thời gian và chi phí: Quy trình trực tuyến giúp giảm bớt thủ tục giấy tờ, tiết kiệm thời gian và nhân lực cho các đơn vị tham gia.
4.5 Thông tư số 24/2024/TT-BTC
Thông tư số 24/2024/TT-BTC, ban hành bởi Bộ Tài chính, quy định chế độ kế toán cho các đơn vị hành chính sự nghiệp, có hiệu lực từ 01/01/2025. Thông tư này thay thế các quy định cũ và điều chỉnh quy trình kế toán, giúp nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý tài chính công.
4.5.1 Nội dung chính
- Đối tượng áp dụng: Tất cả các đơn vị hành chính sự nghiệp sử dụng ngân sách nhà nước, bao gồm cơ quan nhà nước, trường học, bệnh viện, v.v.
- Chế độ kế toán: Quy định về chuẩn mực kế toán, tài khoản kế toán, chứng từ và phương pháp ghi nhận thu chi.
- Quản lý ngân sách: Hướng dẫn theo dõi và quyết toán ngân sách nhà nước, đảm bảo tính chính xác trong báo cáo tài chính.
- Kiểm tra và giám sát: Quy định về kiểm tra nội bộ giúp phát hiện và xử lý sai sót kịp thời.
- Ứng dụng công nghệ: Yêu cầu sử dụng phần mềm kế toán phê duyệt bởi Bộ Tài chính để đảm bảo tính chính xác.
5. Kết luận
Việc sử dụng đúng sách kế toán hành chính sự nghiệp và các tài liệu pháp lý liên quan là yếu tố không thể thiếu trong công tác quản lý tài chính công. Các kế toán viên cần thường xuyên cập nhật kiến thức, tuân thủ các quy định, và áp dụng những hướng dẫn cụ thể trong các tài liệu này để thực hiện nhiệm vụ của mình một cách chính xác và minh bạch. Vì vậy, việc đầu tư vào các tài liệu chuyên sâu và tham gia các khóa đào tạo không chỉ giúp đảm bảo tuân thủ quy định mà còn giúp các đơn vị hành chính sự nghiệp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, góp phần vào sự phát triển bền vững của nền hành chính công.
Khóa học tham khảo: Chương trình đào tạo – Note Edu
Hotline: 090 283 1123
Email: notevn.jsc@gmail.com
Website: note.edu.vn
Facebook: Viện Đào tạo quản trị và Hợp tác quốc tế
Địa chỉ: Đường D4, KDC Hồng Loan, P.Hưng Thạnh, Q.Cái Răng, TP. Cần Thơ